Lazerler uzun yıllardır tıp ve diş hekimliğinde başarılı bir şekilde kullanılmaktadır. Önemli olan yapılacak işleme, tedavi edilecek dokuya uygun olan lazerin kullanılması ve kullanan hekimin lazerler ile ilgili yeterli bilgiye sahip olmasıdır.
Diş hekimliğinde genel olarak iki ana lazer grubu kullanılmaktadır.
İlki; sert dokuyu yani kemik ve dişi kesmeye olanak veren ve sert doku lazerleri olarak da bilinen Erbium grubu lazerlerdir.
İkinci grup ise genel başlıkta yumuşak doku lazerleri olarak sınıflandırılabilir. Bu grup içerisinde en çok kullanılan lazerler ise Diyod ve Nd:YAG lazerlerdir. Bu gruptaki lazerler ile dişeti tedavileri, kök kanallarının dezenfeksiyonu, yumuşak dokuyu ilgilendiren cerrahiler, biyostimülasyon, eklem rahatsızlıklarının giderilmesi ve beyazlatma gibi işlemler yapılabilmektedir.
Dişhekimliğinde kullanılan lazerler ile yapılabilecek tedavileri aşağıdaki başlıklarla özetleyebiliriz;
Halk arasında kompozit yani beyaz dolguların sertleşmesini sağlayan mavi UV ışık maalesef dental lazerler ile karıştırılabilmektedir. Bilinenin aksine, sert dokunun uzaklaştırılmasında kullanılan Erbium lazerler su ve hava ile çalışır ve gözle görülemezler. Erbium Lazerler yapılan çalışmalarda özellikle diş dokusunu pürüzlendirmede ve uzun dönem dolgu başarısında klinik olarak avantajlı bulunmuştur. Sert doku lazerlerini kullanarak çürük temizleme işlemi yapmak mümkündür.
Lazerin özelliği sebebiyle sağlam doku alınmadan sadece çürük doku temizlenebilir. Büyük orada anestezi gerektirmeden çürük temizlenebildiği için; anestezi alerjisi olan, hamileler ve çocuklarda tercih edilebilmektedir. Ancak amalgam yani metal dolguların lazerler ile temizlenmesi mümkün değildir. Konvansiyonel olarak uzaklaştırılması gerekmektedir.
Ayrıca, düşme ve kazalara bağlı olarak gelişebilen diş kırıklarında, kırık parçanın uygun koşullarda saklanarak hızlıca hekime ulaştırılması halinde; lazer ile hem dişi hem de kırık parçayı pürüzlendirerek yapıştırılmasında da kullanılabilmektedir.
(*Kaynak: Analysis of Surface Roughness of Enamel and Dentin after Er,Cr:YSGG Laser Irradiation Hossain, M., Nakamura, Y., Yamada, Y., Suzuki, N., Murakami, Y. and Matsumoto, K. Journal of Clinical Laser Medicine & Surgery Vol. 19(6), pp. 297-303, Microleakage of composite resin restorations in cervical cavities prepared by Er,Cr:YSGG laser radiation Shahabi, S., Ebrahimpour, L. and Walsh, L.J. Australian Dental Journal Vol. 53(2), pp. 172-175, Case report: laser-assisted rebonding of a central incisor tooth due to a severe trauma - 4 years of follow-up. BERK N., BERK G., Uluçam S. Eur Arch Paediatr Dent. 2011 Apr;12(2):96-9.)
Lazer Destekli Diş Eti Tedavisi
Dişeti tedavileri sırasında, konvansiyonel tedavilere ek olarak, hastanın durumuna göre sert ve/veya yumuşak doku lazerleri kullanılabilir. Yapılan çalışmalarda, özellikle kök yüzeylerinin tedavisinde Erbium lazerler oldukça başarılı bulunmuşlardır. Yine Diyod ve Nd:YAG lazerler dişeti cebindeki bakterilerin eliminasyonu için uzun yıllardır başarılı bir şekilde kullanılmaktadır.
Ayrıca enfekte olmuş implantların tedavisinde de Erbium lazerler konvansiyonel cerrahilere ek olarak kullanılabilmektedir.
(*Kaynak: Evaluation of Contaminated Implant Surfaces Irradiated by Er,Cr:YSGG Laser. BERK G, Franzen R, Atici K, Hakkı SS, BERK N, Gutknecht N. The Journal of Implant and Advanced Clinical Dentistry, April 2013; Vol. 5 No.4: 19-26., Comparison of Er,Cr:YSGG laser and hand instrumentation on the attachment of periodontal ligament fibroblasts to periodontally diseased root surfaces: an in vitro study. Hakki SS, Korkusuz P, BERK G, Dundar N, Saglam M, Bozkurt B, Purali N. J Periodontol. Aug 2010; 81(8):1216-25., Treatment of periodontal pockets with a diode laser. Moritz A, et al. Lasers in Surgery and Medicine 1998;22(5): 302-11)
Lazer Destekli Yumuşak Doku Cerrahileri
Yapılacak tedavinin türüne göre sert veya yumuşak doku lazerleri tercih edilebilmektedir. Sert doku lazerleri ile yapılan yumuşak doku cerrahilerinde anestezi gerekmezken, yumuşak doku lazerleri ile yapılacak cerrahilerin büyük çoğunluğunda anestezi yapılması gerekmektedir.
Cerrahi olarak; Koyu renk dişetleri soyularak tedavi edilebilir Dişeti seviyeleri estetik olarak düzeltilebilir Büyümüş olan dişetleri düzeltilebilir Dudak ve dil bağları kesilebilir Hamilelik tümörleri cerrahi olarak alınabilir
(*Kaynak: Treatment of Gingival Pigmentation with Er,Cr:YSGG Laser. BERK G., Atıcı K., BERK N. J Oral Laser Applications 2005; 5: 249-253., Treatment of Gingival Hyper-Pigmentation with the Er,Cr:YSGG laser. Clinical observation and one-year follow-up. BERK G., Atici K, BERK N. International Magazine of Laser Dentistry, 2011; Vol.3 Issue 4: 6-8., Er,Cr:YSGG laser labial frenectomy: a clinical retrospective evaluation of 156 consecutive cases. Olivi, G., et al., Gen Dent. 2010 May-Jun;58(3):e126-33)
Lazer Destekli Beyazlatma
Konvansiyonel beyazlatma tekniklerinde kullanılan UV ışık kaynağı yerine lazer kullanılarak yapılan beyazlatma tedavisidir. Lazer ile kullanılması için geliştirilmiş ağartıjı jel, lazer ile aktive edilerek konvansiyonel metodlardan daha hızlı olarak beyazlatma sağlayabilmektedir. Ancak tedavinin başarısı her metodda olduğu gibi hastadan hastaya değişiklik göstermektedir.
(*Kaynak: Efficacy of diode laser irradiation during dental bleaching in preventing enamel damage caused by bleaching. Azarbayjani et. al., Dent Res J (Isfahan). 2018 Sep-Oct; 15(5): 320–326.)
Lazer Destekli Temporomandibüler Eklem Tedavisi
Temporomandibüler eklem tedavisinde kullanılan splint ve apareylere ek olarak; bölgedeki iyileşmenin hızlandırılması, şişlik ve ağrının azaltılması ve kaslardaki spazmın azaltılması için Diyod lazerler kullanılmaktadır. Yapılan çalışmalarda eklem rahatsızlığına bağlı olarak gelişen ağız açıklığının düzeltilmesinde ve ağrının giderilmesinde etkili olduğu bulunmuştur.
Aynı metodla uzun süren diş tedavilerini takiben de diyod lazerler eklemde oluşan geçici ağrıyı azaltmakta kullanılabilmektedir.
(*Kaynak: Evaluation of low-level laser therapy in the treatment of temporomandibular disorders. Cetiner S, Kahraman S, Yücetaş S. Photomedicine and Laser Surgery 2006;24(5): 637-41)
